تحلیلی بر وضعیت یادگیری و توسعه در سازمان‌های ایرانی+ دانلود گزارش

یادگیری و توسعه، نیروی محرکه آینده است. آینده‌ای که ظهور هوش مصنوعی شیوه‌های یادگیری، کار کردن و مسیر شغلی افراد را دگرگون و نقش یادگیری و توسعه را بیش از پیش کلیدی می‌سازد؛ چرا که توسعه، در قلب چابکی سازمانی قرار دارد و نوآوری‌های تجاری و مهارت‌های حیاتی را به جریان می‌اندازد.

در ایران اما، نبود داده‌های بومی‌شده و تحلیلی باعث شده تصمیم‌گیری در این حوزه با چالش‌هایی همراه باشد. به همین دلیل ما در آکادمی تخصصی مدیریت منابع انسانی به همراه همکاران در تیم ttt consulting group تصمیم گرفتیم تصویری واقعی و مبتنی بر داده از وضعیت یادگیری و توسعه در ایران ترسیم کنیم و به سؤالاتی پاسخ دهیم که ذهن بسیاری از مدیران و متخصصان این حوزه را مشغول کرده است.

این گزارش که خلاصه آن را در ادامه مرور می‌کنید، حاصل ماه‌ها تحقیق، جمع‌آوری داده و بررسی روندهای حاکم بر یادگیری و توسعه در سازمان‌های ایرانی است که با مشارکت بیش از ۸۲۰ پاسخ‌دهنده از میان مدیران منابع انسانی، مدیران توسعه، کارشناسان یادگیری، و مدیران عامل تهیه شده است و برای اولین‌بار تصویری مبتنی بر داده از وضعیت یادگیری و توسعه در ایران ارائه می‌دهد.

این مقاله، به مرور سرفصل‌های اصلی این گزارش و به تحلیل نتایج کلیدی آن می‌پردازد.

کنشگران یادگیری و توسعه در سازمان‌های ایرانی

۷۶%از سازمان‌ها مسئول مشخصی برای حوزه یادگیری و توسعه در سازمان خود قرار دادند. به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از سازمان‌ها با تعیین مسئول مشخص، به دنبال ساختاردهی و مدیریت مؤثر این حوزه هستند.

تنها ۲۴ % از مسئولین یادگیری و توسعه در سطوح استراتژیک سازمان نقش کلیدی ایفا می‌کنند. این رقم نشان می‌دهد که L&D هنوز در بسیاری از سازمان‌ها به‌عنوان یک بخش پشتیبان دیده می‌شود، نه شریک استراتژیک.

برنامه‌ریزی و مهارت‌های ارتباطی به عنوان مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز متولیان یادگیری و توسعه در سازمان‌ها انتخاب شده‌اند. این در حالی است که مهارت‌هایی مانند کوچینگ، که در آینده برای ایفای نقش مؤثر در حوزه یادگیری و توسعه حیاتی خواهند بود، هنوز از نگاه بسیاری از متخصصان ایرانی در اولویت بالا قرار ندارند.

بیش از ۴۵٪ سازمان‌های ایرانی، بهبود بهره‌وری را مهم‌ترین نتیجه‌ی پیاده‌سازی برنامه‌های یادگیری و توسعه می‌دانند. از سوی دیگر متخصصان این حوزه در سایر کشورها، بهبود نگهداشت کارکنان را به عنوان اصلی‌ترین پیامد برنامه‌های یادگیری و توسعه ارزیابی می‌کنند.

۲. بودجه یادگیری و توسعه در سازمان‌های ایرانی

۶۲٪ از شرکت‌ها بودجه‌ای کمتر از یک حقوق ماهانه برای هر نفر اختصاص داده‌اند و تنها ۱۲٪ از سازمان‌ها بودجه‌ای بالاتر از یک حقوق ماهانه برای هر فرد اختصاص داده‌اند. به نظر می‌رسد در بسیاری از سازمان‌های ایرانی، یادگیری هنوز به عنوان یک مزیت راهبردی و سرمایه‌گذاری بلندمدت تلقی نمی‌شود، بلکه بیشتر به عنوان یک هزینه کوتاه‌مدت دیده می‌شود.

۳.تمرکز برنامه‌های یادگیری و توسعه در سازمان‌ها

بیشترین برنامه‌های یادگیری و توسعه در سال ۱۴۰۳ بر روی سطوح کارشناسی سازمان تمرکز داشته‌اند. به نظر می‌رسد تمرکز سازمان‌ها بر بهبود مهارت‌های اجرایی و عملیاتی است. با این حال، غفلت از سطوح مدیریتی و رهبری می‌تواند در بلندمدت مانع توسعه فرهنگی و راهبردی سازمان شود.

تمرکز آموزشی سازمان‌ها برای توسعه مهارت مدیران بر روی سه مهارت تفکر تحلیلی همدلی و گوش دادن فعال و سواد تکنولوژیک بوده است.

۴. روش‌های متداول یادگیری در سازمان‌های ایرانی

۸۱.۷٪ از برنامه‌های آموزشی به‌صورت حضوری برگزار می‌شوند. ۶۴.۸٪ ترکیبی از آموزش آنلاین و آفلاین هستند. تنها ۲۰.۱٪ از روش‌هایی مانند منتورینگ استفاده می‌کنند و استفاده از روش‌های نوین مانند گیمیفیکیشن همچنان محدود است. تسلط آموزش‌های حضوری نشان می‌دهد که گرایش سازمان‌های ایرانی همچنان به سمت روش‌های سنتی یا نیمه‌سنتی است.

۵. اثربخشی برنامه‌های یادگیری

تنها ۲۱٪ از سازمان‌ها روشی مشخص برای ارزیابی اثربخشی برنامه‌های یادگیری دارند. ۴۰٪ از سازمان‌ها اصلاً ارزیابی انجام نمی‌دهند و ۳۹٪ نیز روش ارزیابی نامشخصی دارند. این شکاف جدی در سنجش اثربخشی، توان بهبود مستمر یادگیری را کاهش داده است.

رایج‌ترین روش برای سنجش اثربخشی برنامه‌های یادگیری و توسعه در سازمان‌ها، بازخورد شرکت‌کنندگان در قالب پرسشنامه است که با ۷۳.۳٪ استفاده، در رتبه نخست قرار دارد. با وجود آنکه این روش ساده و کم‌هزینه است، اثربخشی آن در سنجش واقعی یادگیری و تغییر رفتار محل تردید است. روش‌های دقیق‌تر مانند ارزیابی رفتار (۴۶٪)، پیش‌آزمون و پس‌آزمون (۴۵٪) و بهبود عملکرد (۴۴٪) نیز به‌کار گرفته می‌شوند، اما کمتر رایج‌اند.

چالش‌های اصلی حوزه یادگیری و توسعه

۶. ۵ چالش‌ عمده‌ای که شرکت‌کنندگان اشاره کرده‌اند، شامل موارد زیر است:

• نبود فرهنگ یادگیری در سازمان
• گنجادن یادگیری در کار روزانه
• اندازه گیری اثربخشی آموزش‌های برگزار شده
• محدودیت زمان برای حضور در دوره‌ها
• نبود حمایت مدیران ارشد از فرایند یادگیری و توسعه

جمع بندی

نخستین گزارش یادگیری و توسعه در ایران، تصویری شفاف از واقعیت‌های کنونی و چالش‌های پیش روی این حوزه ارائه می‌دهد. آنچه این گزارش را ارزشمند می‌سازد، ترکیب داده‌های تجربی با بینش‌های راهبردی است. سازمان‌های ایرانی برای حرکت به‌سوی آینده‌ای رقابتی، نیازمند بازنگری جدی در نحوه مواجهه با یادگیری و توسعه هستند. راهکارهایی همچون ادغام یادگیری در استراتژی، توسعه فرهنگ سازمانی، بهره‌گیری از فناوری، و ارزیابی اثربخشی می‌توانند مسیر تحول در این حوزه را هموار سازند.