تکنیک شش کلاه تفکر ادوارد دو بونو

همانطور که در مقاله‌ای درخصوص علت یابی و حل مسئله با استفاده از مدل استخوان ماهی (نمودار علت و معلول یا نمودار ایشیکاوا)، تحلیل و تشریح گردید. با تکنیک شش کلاه تفکر نیز می‌توان از همه جوانب یک مشکل را بررسی و تحلیل کرد که در ادامه این تکنیک را تشریح می‌کنیم:

تکنیک کلاسیک شش کلاه تفکر، که توسط ادوارد دو بونو (Edward de Bono)، در سال ۱۹۸۵ ابداع شد، ابزاری ارزشمند برای طوفان فکری، حل خلاقانه مسئله و تصمیم‌گیری است.

اساساً، این تکنیک یک ساختار حرفه‌ای برای برگزاری جلسه است که مستلزم اختصاص زمان‌های مشخص به شش سبک تفکر مختلف است.

به عنوان مثال:

o    تجزیه و تحلیل بی‌طرفانه حقایق؛

o    بررسی خطرات احتمالی؛

o    ابراز واکنش‌های احساسی و «پاسخ‌های غریزی» شرکت‌کنندگان؛

o    و یا کاوش در ایده‌های خلاقانه.

تصویرسازی تکنیک شش کلاه تفکر توسط ادوارد دو بونو

در طول هر بخش (که از روی کلاه رنگی متفاوت برای آن تعیین شده است)، شرکت‌کنندگان صرفاً از دیدگاه آن کلاه بر موضوع مورد بحث تمرکز می‌کنند. مشارکت‌های با ماهیت متفاوت باید تا زمانی که کلاه مربوطه فعال شود، منتظر بمانند. این به فرد برگزارکننده جلسه اجازه می‌دهد تا جریان کلی مکالمه را مدیریت کند و اجازه دهد دیدگاه‌های متنوعی شنیده شود.

مزایای تکنیک شش کلاه تفکر

استفاده از شش کلاه تفکر مزایای متعددی را برای تیم به همراه دارد که از جمله این مزایا عبارتند از:

o    جلوگیری از تسلط یک فرد یا یک دیدگاه واحد. یک تیم دلسرد ممکن است تمایل داشته باشد که بیش از حد روی نکات منفی تمرکز کند، این چارچوب تضمین می‌کند که طرز فکر شکاکانه کاملاً بر بحث مسلط نشود.

o    اطمینان حاصل کنید که به دیدگاه‌های نادیده گرفته شده زمان کافی داده می‌شود: گروهی که تحت فشار برای حل یک بحران دشوار است، ممکن است به سرعت به یک رویکرد حقیقت‌یاب و آتش‌نشانی «متصل» شود. اما با ایجاد فضای مناسب برای دیدگاه‌های دیگر، ممکن است ایده‌های جدیدی پدیدار شوند. به عنوان مثال، کلاه زرد «مثبت» ممکن است به دنبال راه‌حل‌هایی باشد که صرفاً «مشکل را حل نمی‌کنند» بلکه در واقع سازمان را در وضعیت بهتری نسبت به قبل قرار می‌دهند.

o    جلوگیری از «حرف‌های بی‌ربط زدن» افراد: یک شخصیت ممکن است تمایل به تمرکز بر جنبه‌های عملی داشته باشد، در حالی که شخصیت دیگر ممکن است ترجیح دهد بر جنبه‌های مثبت احتمالی یک اقدام تأکید کند. در یک مکالمه بدون ساختار، هر دو ممکن است با اضطراب سعی کنند بحث را به سمت «آنچه واقعاً مهم است» (دیدگاه مورد علاقه‌شان!) سوق دهند، در حالی که در این سیستم، می‌توانند با خیال راحت بدانند که زمان مشخصی برای بحث در مورد مورد علاقه‌شان وجود دارد.

o    فضایی برای افشای عاطفی ایجاد می‌کند: درک احساسات هر کس در مورد یک موضوع، راهی خوب برای سنجش دمای اتاق است، بر این حس غلبه می‌کند که افشای این موارد غیرحرفه‌ای است و به افراد کمک می‌کند تا با همدلی بیشتری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این امر به ایجاد اعتماد تیمی در درازمدت کمک می‌کند.

بررسی اجزای مختلف تشکیل دهنده شش کلاه تفکر

حالا در ادامه به ترتیب هر یک از شش کلاه تفکر را تشریح می‌کنیم:

۱.   کلاه سفید: حقایق، عینیت و منطق

در تکنیک شش کلاه تفکر ادوارد دو بونو، تصویر کلاه سفید (نمایانگر حقایق و منطق) است.

در این حالت، شما به اطلاعاتی که دارید نگاه می‌کنید، آنچه را که ندارید شناسایی می‌کنید و در نظر می‌گیرید که چگونه می‌توانید اطلاعات بیشتری را کسب کنید.

هنگام استفاده از کلاه سفید، شرکت‌کنندگان تشویق می‌شوند تا داده‌های موجود، از جمله آمار، گزارش‌ها و شواهد ملموس مربوط به موضوع مورد نظر را ارائه دهند.

این کلاه به ویژه در ایجاد پایه محکمی از درک، ارزشمند است و تضمین می‌کند که تصمیمات و استراتژی‌ها بر اساس اطلاعات قابل تأیید و بی‌طرفانه ساخته شده‌اند. در اصل، کلاه سفید صرفاً در مورد بیان حقایق نیست، بلکه در مورد ایجاد درک آگاهانه از وضعیت است. این رویکرد می‌تواند زمینه‌ای قابل اعتماد برای کلاه‌های بعدی ایجاد کند و تضمین کند که استراتژی‌ها و راه‌حل‌های توسعه‌یافته نه تنها خلاقانه و نوآورانه هستند، بلکه واقع‌بینانه و عملی نیز هستند.

۲.   کلاه قرمز: احساسات، ذهنیت و غریزه

ارزش اصلی کلاه قرمز در توانایی آن در آشکار کردن پاسخ‌های عاطفی اساسی نهفته است که در غیر این صورت ممکن است ناگفته بمانند یا در بحث‌های سنتی‌تر و مبتنی بر داده، بی‌ربط تلقی شوند.

کلاه قرمز با دعوت صریح از ورودی‌های عاطفی، تضمین می‌کند که این بینش‌ها نه تنها ابراز می‌شوند، بلکه مورد احترام قرار گرفته و به عنوان بخشی از درک جامع از مسئله مورد نظر در نظر گرفته می‌شوند. این فرآیند می‌تواند به ویژه روشنگر باشد و ارزش‌ها، نگرانی‌ها و انگیزه‌های شخصی را آشکار کند که ممکن است به طور قابل توجهی بر جهت و پذیرش تصمیمات تأثیر بگذارند.

یکی دیگر از موارد کلیدی، تشخیص این است که پاسخ‌های عاطفی، اگرچه همیشه مبتنی بر منطق یا واقعیت نیستند، اما واقعی هستند و می‌توانند بینش‌های ارزشمندی در مورد روحیه، دلهره، اشتیاق و سایر عوامل حیاتی شخصی و جمعی که می‌توانند بر موفقیت یا شکست یک تصمیم یا پروژه تأثیر بگذارند، ارائه دهند.

نکته قابل توجه این که: شرکت‌کنندگان نباید در این بخش نیازی به توجیه یا دفاع از واکنش‌های عاطفی خود داشته باشند – هیچ پاسخ اشتباهی وجود ندارد! به همین ترتیب، سایر شرکت‌کنندگان نیازی به عجله برای تسکین اضطراب‌ها یا تعدیل اشتیاق‌ها ندارند. فقط باید بگذارید افراد صحبت کنند.

۳.   کلاه زرد: خوش‌بینی، مثبت‌اندیشی و امکان‌سنجی

این کلاه شرکت‌کنندگان را تشویق می‌کند تا جنبه‌های مثبت یک موقعیت را بررسی کنند و بر فرصت‌ها، مزایا و ارزش‌ها تمرکز کنند.

برخلاف کلاه سیاهِ هشداردهنده، کلاه زرد در مورد تجسم بهترین سناریوهای ممکن و پاداش‌های بالقوه‌ای است که می‌توانند از یک استراتژی یا تصمیم خاص ناشی شوند.

ارزش ذاتی کلاه زرد در توانایی آن در ایجاد تعادل در برابر تمایل طبیعی به تفکر انتقادی یا منفی است که اغلب بر بحث‌های گروهی غالب است. این کلاه با جستجوی عمدی نکات مثبت، به پرورش حس امید و انگیزه کمک می‌کند، که می‌تواند به ویژه در پیشبرد نوآوری و حل خلاقانه مسائل بسیار مهم باشد. این کلاه شرکت‌کنندگان را ترغیب می‌کند تا فراتر از موانع فوری را مورد توجه قرار دهند و پتانسیل بلندمدت و فرصت‌های رشد را نیز در نظر بگیرند. این دیدگاه خوش‌بینانه می‌تواند به ویژه در موقعیت‌هایی که در ابتدا دلهره‌آور یا غیرقابل حل به نظر می‌رسند، مفید باشد، زیرا نگرش «می‌توانم انجام دهم» و تمرکز بر راه‌حل‌ها به جای مشکلات را تشویق می‌کند. هنگام استفاده از کلاه زرد، تشویق به خوش‌بینی واقع‌بینانه مهم است. در حالی که تمرکز بر نکات مثبت است، نباید به سمت تفکر آرزومندانه یا فرضیات بی‌اساس منحرف شود. خوش‌بینی باید مبتنی بر نتایج محتمل و استنتاج منطقی از واقعیت‌ها باشد.

۴.   کلاه سیاه: احتیاط، خطرات و معایب

در تکنیک شش کلاه تفکر ادوارد دو بونو، تصویر کلاه سیاه (نشان دهنده احتیاط و ریسک) است.

هدف اصلی کلاه سیاه تشویق به ارزیابی انتقادی ایده‌ها، استراتژی‌ها و پیشنهادها، با تمرکز بر شناسایی نقص‌ها، خطرات و موانع بالقوه است.

این کلاه به معنای بدبینی صرف نیست، بلکه ابزاری برای ارزیابی ریسک و برنامه‌ریزی احتمالی است و تضمین می‌کند که تصمیمات، قوی، سنجیده و پایدار هستند.

استفاده مؤثر از کلاه سیاه شامل بررسی دقیق و روشمند جنبه‌های منفی یک طرح یا ایده است. این نوع تفکر شامل در نظر گرفتن بدترین سناریوها، شناسایی آنچه ممکن است اشتباه پیش برود و ارزیابی پیامدهای احتمالی شکست است.

ارزش کلاه سیاه در توانایی آن در جلوگیری از تفکر گروهی و تصمیم‌گیری بیش از حد خوش‌بینانه نهفته است. با جستجوی آگاهانه مشکلات بالقوه، تضمین می‌شود که برنامه‌ها نه تنها عملی و مطلوب هستند، بلکه در مواجهه با چالش‌ها، قابل اجرا و مقاوم نیز هستند.

از کلاه سیاه با تفکر استفاده کنید. استفاده بیش از حد می‌تواند به فضایی ناامیدکننده منجر شود، خلاقیت و ریسک‌پذیری را خفه کند. اکنون زمان تفکر انتقادی و تحلیل بی‌طرفانه است، نه فقط منفی‌بافی‌های بدخلقی که می‌گویند «این کار هرگز جواب نمی‌دهد». سعی کنید از هر انتقاد، گام‌های سازنده‌ای به جلو بردارید: مثلاً چگونه می‌توان خطرات را کاهش داد یا بر مخالفت‌ها غلبه کرد.

۵.   کلاه سبز: خلاقیت، تخیل و تفکر جانبی

کلاه سبز به طور خاص برای پرورش تفکر خارج از چارچوب طراحی شده است و شرکت‌کنندگان را به کاوش ایده‌های جدید، راه‌حل‌های جایگزین و رویکردهای غیرمتعارف تشویق می‌کند.

این کلاه نقطه مقابل وضع موجود است، هنجارها را به چالش می‌کشد و مرزها را در تلاش برای حل خلاقانه مسائل جابجا می‌کند.

ماهیت کلاه سبز در توانایی آن برای پرورش زمینه‌ای حاصل‌خیز برای خلاقیت نهفته است. وقتی این کلاه مورد توجه است، شرکت‌کنندگان تشویق می‌شوند که آزادانه و بدون محدودیت‌های عملی یا انتقاد فکر کنند. این زمان با طوفان فکری ایده‌های خارق‌العاده‌ای کشف می‌شوند. جایی که کمیت و تنوع ایده‌ها از امکان‌سنجی فوری مهم‌تر است. این ایده‌ها می‌تواند شامل پیشنهاد محصولات جدید، کاوش در بازارهای بکر، بازنگری در فرآیندهای عملیاتی یا پیشنهاد استراتژی‌های بازاریابی رادیکال باشد.

برای استفاده مؤثر از کلاه سبز، ایجاد محیطی که در آن تخیل و نوآوری نه تنها مجاز، بلکه به طور فعال تشویق شوند، بسیار مهم است. این به معنای تعلیق موقت قضاوت و انتقاد (که اغلب با کلاه سیاه مرتبط است) و در عوض، پذیرش حتی عجیب‌ترین ایده‌های به ظاهر عجیب و غریب است. در این روش باید به شرکت‌کنندگان یادآوری شود که هدف، یافتن یک راه‌حل فوری نیست، بلکه تولید هرچه بیشتر ایده‌ها است که برخی از آنها می‌توانند زمینه‌ساز راه‌حل‌های عملی باشند.

۶. کلاه آبی: نماد کنترل، فرآیند و هماهنگی

در تکنیک شش کلاه تفکر ادوارد دو بونو، تصویر کلاه آبی (نمایانگر فرآیند و کنترل) است.

کلاه آبی به عنوان هدایت کننده فرآیند تفکر عمل می‌کند و یک دیدگاه جامع و حیاتی ارائه می‌دهد که ساختار و تمرکز را تضمین می‌کند. کلاه آبی، متمایز از سایر کلاه‌ها که مربوط به انواع خاصی از تفکر هستند، در مورد مدیریت خود فرآیند تفکر است. این کلاهی است که توسط تسهیل‌گر یا رهبر جلسه پوشیده می‌شود، بحث را هدایت می‌کند، دستور کار را تعیین می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که هر یک از کلاه‌های دیگر به نوبه خود به طور موثر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هدف اصلی کلاه آبی حفظ تمرکز و جهت روشن در طول یک بحث یا فرآیند تصمیم‌گیری است. این موضوع شامل تعیین اهداف در ابتدا، تعریف توالی استفاده از کلاه‌های دیگر و حفظ بحث در مسیر درست است. کلاه آبی مسئول خلاصه کردن و ترکیب ورودی‌های کلاه‌های دیگر، نتیجه‌گیری و برنامه‌ریزی مراحل بعدی است. این در مورد دیدن «تصویر بزرگ» و اطمینان از انسجام و بهره‌وری فرآیند است.

استفاده مؤثر از کلاه آبی نیازمند مهارت‌های قوی رهبری و تسهیل‌گری است. فردی که این نقش را بر عهده دارد باید بی‌طرف باشد و مشارکت‌های خود را برای زمانی که کلاه‌های دیگر را بر سر دارد، نگه دارد. آن‌ها باید در هدایت مکالمات، تشویق مشارکت همه اعضا و متعادل کردن مشارکت‌های کلاه‌های مختلف برای اطمینان از یک بحث جامع مهارت داشته باشند. این امر می‌تواند، به عنوان مثال، شامل تغییر از غلبه تفکر کلاه سیاه (انتقادی) به تفکر کلاه سبز (خلاقانه) در صورت منفی شدن بیش از حد بحث باشد.

یکی از جنبه‌های مهم نقش کلاه آبی، مدیریت زمان است. تسهیل‌گر باید اطمینان حاصل کند که به هر کلاه زمان کافی برای بحث داده می‌شود، اما همچنین جلسه را در حال حرکت نگه دارد تا تمام نکات لازم را در چارچوب زمانی اختصاص داده شده پوشش دهد. آن‌ها همچنین باید بتوانند در صورت نیاز، دستور کار را تطبیق دهند، به عنوان مثال، در صورت نیاز، زمان بیشتری را برای یک کلاه خاص اختصاص دهند.

کلاه آبی همچنین نقش حیاتی در ترکیب خروجی‌های جلسه و ترکیب رشته‌های مختلف فکری به یک طرح یا تصمیم منسجم ایفا می‌کند. این شامل نه تنها خلاصه کردن آنچه گفته شد، بلکه شناسایی مضامین اصلی، نتیجه‌گیری‌ها و نکات عملی نیز می‌شود. کلاه آبی ممکن است جلسه را با خلاصه‌ای از تصمیمات گرفته شده، اقداماتی که باید انجام شود و مسئولیت‌های تعیین شده به پایان برساند و از شفافیت و تعهد گروه اطمینان حاصل کند.

به طور خلاصه، کلاه آبی کلید اطمینان از این است که فرآیند شش کلاه تفکر چیزی بیش از مجموعه‌ای از دیدگاه‌های متفاوت است. این کلاه ساختار و راهنمایی لازم را برای تبدیل ورودی‌های متنوع به نتایج واضح و عملی فراهم می‌کند. با رهبری مؤثر کلاه آبی، تیم‌ها می‌توانند بحث‌های پیچیده را به طور مؤثر هدایت کنند و تصمیماتی بگیرند که به خوبی سنجیده، متعادل و عملی باشند.

برای استفاده مؤثر از تکنیک شش کلاه تفکر نکات کلیدی زیر را مورد توجه قرار دهید:

به عنوان تسهیل‌گر، شما نقش مهمی را در حفظ مسیر صحیح جلسه و حل مشکل دارید. چند نکته مهم را در این بخش مورد توجه قرار دهید:

o     هدف هر کلاه را به روشنی بیان کنید: اطمینان حاصل کنید که همه شرکت‌کنندگان با عملکرد و هدف هر کلاه آشنا هستند. این درک برای کاربرد مؤثر این تکنیک بسیار مهم است.

o     فرآیند را به خوبی ساختاریافته نگه دارید: از یک رویکرد ساختاریافته برای بحث، با توالی مشخص برای استفاده از هر کلاه، پیروی کنید. این ساختار به حفظ تمرکز کمک می‌کند و تضمین می‌کند که همه جنبه‌های موضوع در نظر گرفته شود.

o     زمان را به طور مؤثر مدیریت کنید: برای هر کلاه زمان مشخصی اختصاص دهید. این کار از تأکید بیش از حد بر یک دیدگاه جلوگیری می‌کند و یک رویکرد متعادل را تضمین می‌کند. البته می‌توانید انعطاف‌پذیر باشید و به برخی از کلاه‌ها زمان بیشتری نسبت به بقیه بدهید. به کلاه‌هایی که «هیچ‌کس حرفی برای گفتن ندارد» یا «به این موضوع مربوط نمی‌شود» مشکوک باشید و تلاش کنید با کمی صبر و سکوت، تلاش کنید مطالب بیشتری را بیرون بکشید.

o     از همه افراد بخواهید مشارکت کنند: مطمئن شوید که همه زیر هر کلاه مشارکت می‌کنند. این کار از تسلط چند نفر جلوگیری می‌کند و تضمین می‌کند که دیدگاه‌های متنوع در نظر گرفته می‌شوند.

o     افراد را در موضوع (یا کلاه، بسته به مورد) متمرکز نگه دارید: تفکر زیر هر کلاه را از بقیه جدا نگه دارید. اجازه ندهید شرکت‌کنندگان تا زمانی که به کلاه دیگری نرفته‌اید، به دسته دیگری از کلاه‌ها منحرف شوند. به یاد داشته باشید که یک سر فقط می‌تواند در یک زمان یک کلاه بپوشد!

o     یک محیط امن ایجاد کنید: به خصوص برای کلاه قرمز، فضایی ایجاد کنید که شرکت‌کنندگان در آن بدون ترس از قضاوت، در بیان احساسات خود احساس راحتی کنند.

o     مشارکت‌ها را ثبت و بررسی کنید: نکات کلیدی مطرح شده در زیر هر کلاه را مستند کنید. این یادداشت‌ها برای مرور و ارجاع پس از جلسه مفید هستند. از کلاه آبی برای خلاصه کردن منظم بحث، به خصوص هنگام تغییر بین کلاه‌ها، استفاده کنید. این به پیگیری بحث و حفظ تمرکز روشن کمک می‌کند.

o     از وسایل کمکی بصری استفاده کنید: استفاده از نمادهای بصری، اسلایدهای ارائه یا حتی کلاه‌های واقعی (!) را برای تقویت شیوه تفکر مورد استفاده در نظر بگیرید.

o     از اصول اساسی به طور گسترده‌تری استفاده کنید: هدف اصلی کلاه‌ها این است که سبک تفکر همه را به طور همزمان به شکلی مهم (اما به راحتی قابل چشم‌پوشی) هماهنگ کند و با اطلاع‌رسانی قبلی در این مورد، ساختاری را فراهم کند که به شرکت‌کنندگان در جلسه اطمینان خاطر دهد. اما می‌توانید این بینش را به طور گسترده‌تری به کار ببرید، نه فقط با استفاده از هر شش کلاه در یک فرآیند رسمی. به عنوان مثال، می‌توانید به سادگی بگویید: «بعد از اینکه برخی از جزئیات کلیدی در مورد فلان موضوع را با شما به اشتراک گذاشتم، واقعاً دوست دارم چند دقیقه‌ای به همه فرصت دهم تا احساسات فوری خود را در مورد این موضوع به اشتراک بگذارند، قبل از اینکه به کار مورد نظر بپردازیم.» یا شاید: «بعد از اینکه تحلیل معمول خود را از موضوع انجام دادیم، می‌خواهم بیست دقیقه آخر را برای خودمان نگه داریم تا رویکردهای متفاوتی را در نظر بگیریم».

قالب‌های شش کلاه تفکر

برخی از ابزارها و منابعی که می‌توانند به شما در تسهیل تکنیک شش کلاه تفکر کمک کنند را در ادامه تشریح می‌کنیم.

قالب میرو برای همکاری ترکیبی/از راه دور

استفاده از تکنیک شش کلاه تفکر نیازی به انجام در اتاق جلسه ندارد. می‌توانید از این رویکرد در یک جلسه ترکیبی یا از راه دور یا حتی برای به اشتراک گذاشتن افکار به صورت غیرهمزمان و به روشی ساختاریافته استفاده کنید. قالب میرو یکی از این راه‌ها برای مستندسازی مجازی فرآیند است.

الگوی ارائه برای شش کلاه تفکر

به عنوان یک تسهیل‌گر، مهم و سازنده است که کلاه فعلی را «روی صفحه» قرار دهید تا همه روی مرحله فعلی فرآیند متمرکز شوند.

نمونه دستور جلسه اجرای شش کلاه تفکر

این نمونه دستور جلسه حدود ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. با توجه به موضوع جلسه، دستور جلسه ممکن است طولانی‌تر یا کوتاه‌تر باشد!

۱. آغاز جلسه (۵ دقیقه)

خوشامدگویی و معرفی

مروری مختصر بر هدف جلسه و روش شش کلاه تفکر

۲. تعیین زمینه (۱۰ دقیقه)

مرور موقعیت فعلی بازار و داده‌های عملکرد اخیر

برجسته کردن چالش‌ها و فرصت‌های کلیدی

۳. جلسه شش کلاه تفکر (۶۰ دقیقه)

کلاه سفید (۱۰ دقیقه)

تمرکز بر داده‌های موجود: روندهای بازار، جمعیت‌شناسی مشتریان، تحلیل رقبا

شناسایی شکاف‌های دانش ما و اطلاعات اضافی مورد نیاز

کلاه قرمز (۱۰ دقیقه)

بیان احساسات، شهود و عواطف در مورد موقعیت بازار ما

تشویق به اشتراک‌گذاری آزاد بدون قضاوت یا نیاز به توجیه

کلاه سیاه (۱۰ دقیقه)

ارزیابی انتقادی موانع، خطرات و مشکلات بالقوه در افزایش سهم بازار

بحث در مورد بدترین سناریوها و استراتژی‌های کاهش اثرات

کلاه زرد (۱۰ دقیقه)

دیدگاه‌های خوش‌بینانه: مزایای بالقوه، بهترین سناریوها و فرصت‌ها

بررسی آنچه می‌تواند درست پیش برود و پاداش‌های بالقوه‌ای داشته باشد

کلاه سبز (۱۰ دقیقه)

طوفان فکری خلاق: ایده‌های جدید، استراتژی‌های نوآورانه و رویکردهای جایگزین

تفکر خارج از چارچوب را تشویق کنید و فرضیات موجود را به چالش بکشید

کلاه آبی (۱۰ دقیقه)

کنترل فرآیند: خلاصه‌ای از بینش‌های هر کلاه

مراحل بعدی و نحوه ادغام دیدگاه‌های متنوع در یک استراتژی منسجم را شرح دهید

۴. تدوین یک برنامه عملیاتی (۱۵ دقیقه)

تعریف موارد کلیدی اقدام، مسئولیت‌ها و جدول زمانی

تعیین معیارهایی برای سنجش موفقیت و پیشرفت

۵. جمع‌بندی و اختتامیه (۵ دقیقه)

خلاصه تصمیمات و موارد اقدام

برنامه‌ریزی جلسات بعدی یا نقاط بازرسی

از شرکت‌کنندگان به خاطر مشارکت خوبشان تشکر کنید

۶. اختتام جلسه

مثال شبکه یادداشت‌های شش کلاه تفکر

به عنوان تسهیل‌کننده و کنترل‌کننده اصلی کلاه آبی، یادداشت‌برداری مؤثر برای ترک اتاق با مشارکت‌های قابل توجه برای پردازش، حیاتی است. یک چارچوب آسان برای ضبط بحث‌ها، یادداشت‌برداری در یک جدول (یک فایل اکسل هم کافی است!) است که توسط مشارکت‌کننده به صورت جدولی دسته‌بندی شده است. در اینجا مثالی بیان می‌شود.

https://www.bitesizelearning.co.uk/resources/six-thinking-hats-technique