شرایط بازنشستگی کارگران تابع صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی براساس قانون قبلی و قانون ابلاغی جدید

شرایط بازنشستگی تأمین اجتماعی براساس قانون قبل از سال (۱۴۰۴)

سن و سنوات پرداخت حق بیمه کارگر از مهم‌ترین عوامل موثر در قانون بازنشستگی سازمان بیمه تامین اجتماعی هستند که بر اساس آن بیمه‌شده می‌تواند بازنشسته شود.

این دو ارتباط مستقیمی با یکدیگر دارند. بیمه‌شدگان به صورت عادی با رسیدن به سن ۶۰ سالگی برای مردان و ۵۵ سالگی برای خانم‌ها و به شرط داشتن حداقل۲۰ سال سنوات پرداخت حق بیمه می‌توانند بازنشسته شوند. این قانون قطعی نبوده و تحت شرایط مختلف متفاوت است.

بیمه‌شدگان می‌توانند با رسیدن به سن ۶۰ سالگی برای مردان و ۵۵ سالگی برای زنان و داشتن ۲۰ سال سابقه بیمه، بازنشسته شوند.

مستند قانونی:

شرایط بازنشستگی در مقررات بازنشستگی تأمین اجتماعی

شرایط بازنشستگی متغیر است و بسته به عوامل مختلفی مانند میزان سال‌های پرداخت حق بیمه، سن بیمه‌شده، سختی کار و شرایط بیمه‌شده و حتی جنسیت وی نیز بستگی دارد. به همین شرایط بازنشستگی را به طور جداگانه برای مردان و زنان بررسی می‌کنیم.

ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی

طبق این ماده به صورت معمول هر فرد تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی چنانچه ۲۰ سال حق بیمه پرداخت کرده و به سن ۶۰ سال برای مردان و ۵۵ سال برای زنان که سن تعیین‌شده برای بازنشستگی است رسیده باشد، می‌تواند بازنشسته شود. اما این قانون دارای تبصره‌هایی است که افراد در شرایط مختلف می‌توانند مطابق آن بازنشسته شوند. هریک از این قوانین را به صورت مفصل در ادامه شرح خواهیم داد. البته زنان مشغول به کار در محیط‌های کاری مشمول قانون کار می‌توانند در ۴۲ سالگی در صورتی که ۲۰ سال سابقه کار داشته باشند درخواست بازنشستگی کنند. البته در این شرایط با احتساب ۲۰ روز حقوق مستمری دریافت خواهند کرد.

تبصره ۱ از ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی: افرادی که ۳۰ سال حق بیمه پرداخت کرده باشند در صورتی که به سن ۵۰ سالگی برای مردان و ۴۵ سالگی برای زنان رسیده باشند می‌توانند بازنشسته شوند.

بازنشستگی در مشاغل سخت تأمین اجتماعی

در قانون تأمین اجتماعی برخی مشاغل به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور تعریف شده‌اند چرا که فشار جسمی و روحی زیادی را به فرد شاغل وارد می‌کنند.

کسانی که در این مشاغل فعالیت می‌کنند مطابق قانون بازنشستگی با داشتن سابقه ۲۰ سال متوالی در پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی می‌توانند بازنشسته شوند. در صورتی که سوابق بیمه‌شده به صورت متناوب باشد باید ۲۵ سال حق بیمه پرداخت کرده باشد تا مشمول بازنشستگی شود.

شاغلان به کار در مشاغل سخت می‌توانند با داشتن ۲۰ سال سابقه بیمه به صورت متوالی و بدون در نظر گرفتن شرط سنی بازنشسته شوند.

چنانچه بیمه‌شده در اثر سختی و فشار‌های کاری دچار آسیب‌های جسمی و روحی شود به نحوی که ادامه کار برای وی زیان‌آور باشد و این مسئله نیز توسط کمیسیون‌های پزشکی ماده ۹۱ قانون بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی تأیید شده باشد، فرد می‌تواند تقاضای بازنشستگی کند. در این صورت هر سال از سنوات کاری وی یک و نیم سال در نظر گرفته می‌شود.

ماده ۷۸ قانون تأمین اجتماعی

این قانون درباره پرداخت حق بیمه برای افراد بالاتر از ۶۰ سال است. مطابق این قانون کارفرما می‌تواند برای افرادی که حداقل ۵ سال بیشتر از سن بازنشستگی کار کرده‌اند درخواست بازنشستگی کند. حداکثر سن برای مردان ۶۵ سال و برای زنان ۶۰ سال است.

بازنشستگی جانبازان و آزادگان

سن بازنشستگی برای این افراد ۱۰ سال کاهش یافته است و اگر سنوات پرداخت حق بیمه ۲۰ سال شده باشد بیمه‌شده اگر مرد باشد در سن ۵۰ سالگی و اگر زن باشد در سن ۴۵ سالگی می‌تواند بازنشسته شود.

بازنشستگی کارگران ساختمانی

کارگران ساختمانی با رسیدن به سن ۶۰ سالگی و با ۲۰ سال سابقه کار بازنشسته می‌شوند. همچنین این گروه کاری با داشتن ۳۵ سابقه پرداخت حق بیمه بدون شرط سنی می‌توانند بازنشسته شوند.

افرادی که کمتر از ۲۰ سال سابقه بیمه داشته باشند معادل ۲۰ روز کاری مستمری بازنشستگی دریافت خواهند کرد

ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی بازنشستگی با ۳۵ سال سابقه بیمه

در ماده ۷۶ قانون تأمین اجتماعی اشاره شد که مطابق آن بیمه‌شده با رسیدن به سن ۶۰ سالگی و پرداخت ۲۰ سال حق بیمه بازنشسته می‌شود. در این شرایط محاسبه مستمری بازنشستگی، مستمری ازکارافتادگان و مجموع مستمری بازماندگان بر اساس ماده ۱۱۱ قانون بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی باید به نحوی محاسبه شود که از حداقل دستمزد بیمه‌شده کمتر نباشد. این ماده ‌قانون در خصوص افرادی که سوابقی کمتر از ۲۰ سال داشته باشند اجرا نخواهد شد. همچنین افرادی که ۳۰ سال سابقه کاری داشته باشند این سابقه در محاسبه مستمری آنان لحاظ خواهد شد.

بیمه‌شده در هر شغلی که باشد با پرداخت ۳۵ سال حق بیمه و بدون در نظر گرفتن سن او بازنشسته می‌شود. این میزان بالاترین مقدار محاسبه سنوات کاری در بیمه تامین اجتماعی است و اگر سوابق بیشتر از ۳۵ سال مورد پذیرش و محاسبه مستمری قرار نمی‌گیرد. بنابراین همه افراد در هر سنی با داشتن ۳۵ سال سابقه بیمه می‌توانند بازنشسته شوند.

سنوات خدمت نظام وظیفه

مطابق با ماده ۹۵ قانون تأمین اجتماعی بیمه‌شدگان مرد می‌توانند سنوات خدمت سربازی را به سنوات بیمه تامین اجتماعی خود اضافه کنند. افزایش سنوات خدمت سربازی در دو حالت امکانپذیر است.

• حالت اول: بر اساس ماده ۹۵ قانون بیمه تامین اجتماعی اگر فرد قبل از شروع خدمت سربازی بیمه شده و حق بیمه پرداخت کرده باشد و بعد از پایان خدمت خود نیز در حال پرداخت حق بیمه باشد می‌تواند سنوات سربازی خود را به سنوات تامین اجتماعی ضمیمه کند. این دسته از بیمه‌شدگان اگر قبل از تاریخ ۷ مردادماه ۱۳۸۵خدمت وظیفه خود را به پایان رسانده باشند نیازی به پرداخت حق بیمه ندارند.
• حالت دوم: اگر فرد قبل از شروع خدمت سوابق بیمه نداشته باشد و یا خدمت سربازی خود را بعد از تاریخ ۷ مرداد ۱۳۸۵ انجام داده باشد، به شرط داشتن دو سال سابقه بیمه و پرداخت حق بیمه سنوات سربازی، سال‌های خدمت وظیفه خود را نیز به سوابق بیمه تامین اجتماعی خود ضمیمه کنند.

قانون جدید سن بازنشستگی تامین اجتماعی | شرایط بازنشستگی و نحوه محاسبه (۱۴۰۴)

طبق قانون جدید بازنشستگی سازمان تامین اجتماعی، سن بازنشستگی مردان از ۶۰ به ۶۲ سال افزایش یافته و حداقل سابقه موردنیاز برای بازنشستگی از ۳۰ به ۳۵ سال تغییر کرده است. برای زنان نیز حداقل سن بازنشستگی ۵۵ سال با ۲۰ سال سابقه تعیین شده است. همچنین، شرایط ویژه‌ای برای مشاغل سخت و زیان‌آور، رانندگان و زنان دارای سه فرزند یا بیشتر در نظر گرفته شده که امکان بازنشستگی زودتر از موعد را فراهم می‌کند. در ادامه به روزترین جزئیات مربوط به بازنشستگی کارگران تابع صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی تشریح می‌گردد.

شرحی بر قانون جدید بازنشستگی تامین اجتماعی

طبق جدیدترین بخشنامه ابلاغی از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در اسفند ۱۴۰۳، سن بازنشستگی آقایان از ۶۰ سال به ۶۲ سال افزایش یافته و سابقه مورد‌نیاز برای بازنشستگی از ۳۰ سال به ۳۵ سال تغییر کرده است، همچنین، سن بازنشستگی زنان نیز به ۵۵ سال تمام تغییر کرده است.

البته بیمه‌گزارانی که بیش از ۲۸ سال سابقه دارند، از قانون جدید بازنشستگی تامین اجتماعی مستثنی شده‌اند. به این معنی که قانون جدید بیمه تامین اجتماعی تاثیری بر شرایط بازنشستگی آن‌ها نخواهد داشت.

سن بازنشستگی تامین اجتماعی ۱۴۰۴ براساس سابقه پرداخت حق بیمه

سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۴۰۳، تغییراتی در سن بازنشستگی و شرایط بازنشستگی اعمال کرده است. در جدول زیر شرایط سنی و سابقه مورد نیاز برای بازنشستگی در گروه‌های مختلف بررسی شده است:

این تغییرات با هدف افزایش پایداری صندوق‌های بازنشستگی و تطابق با استانداردهای بین‌المللی اعمال شده‌ است.

فرمول و نحوه محاسبه سنوات مورد‌نیاز قانون بازنشستگی جدید

قانون جدید بازنشستگی تغییراتی در محاسبه سنوات مورد‌نیاز برای بازنشستگی ایجاد کرده است. اما نگران نباشید؛ محاسبه این تغییرات بسیار ساده است:

• سابقه کمتر از ۱۵ سال: اگر در زمان ابلاغ بخشنامه، سابقه بیمه شما کمتر از ۱۵ سال بود، ۵ سال به سنوات موردنیاز شما اضافه می‌شود.
• سابقه بیش از ۲۸ سال: اگر سابقه بیمه شما در زمان ابلاغ بخشنامه بیشتر از ۲۸ سال بود، هیچ تغییری در سنوات موردنیاز شما ایجاد نخواهد شد.
• سابقه بین ۱۵ تا ۲۸ سال: اگر سابقه بیمه شما بین ۱۵ تا ۲۸ سال بود، افزایش سنوات به‌صورت پلکانی و مطابق جدول زیر اعمال می‌شود:

جدول محاسبه سنوات مورد‌نیاز برای سن بازنشستگی

در این جدول سنوات مورد‌نیاز برای بازنشستگی هر گروه با سوابق مختلف به‌صورت جداگانه محاسبه و ارائه شده است:

با استفاده از این جدول می‌توانید به‌راحتی سنوات موردنیازتان را برای بازنشستگی با قانون جدید محاسبه کرده و برای آینده‌تان برنامه‌ریزی کنید. افرادی که قصد دارند از این پس بیمه‌پردازی خود را آغاز کنند، با ۳۵ سال سابقه می‌توانند بازنشسته شوند.

قوانین جدید بازنشستگی تامین اجتماعی؛ تغییرات اساسی در سن بازنشستگی

براساس ماده ۲۹ برنامه هفتم توسعه، از ابتدای فروردین ۱۴۰۳، سن و سابقه مورد‌نیاز برای بازنشستگی به شرح زیر تغییر یافته است:

• سن بازنشستگی مردان: به ۶۲ سال با حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه افزایش یافته است.
• سن بازنشستگی زنان: به ۵۵ سال با حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه تغییر یافته است.
• سن بازنشستگی زنان خانه‌دار: زنان خانه‌داری که در رده سنی بالاتر از ۱۸ و کمتر از ۵۰ سال هستند، تحت پوشش بیمه زنان خانه دار قرار می‌گیرند. برای بازنشسته شدن در این نوع بیمه، خانم‌ها باید حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت بیمه و بیشتر از ۵۵ سال سن داشته باشند.
• سن بازنشستگی مشاغل آزاد: افرادی که در مشاغل آزاد فعالیت می‌کنند با رسیدن به سن ۶۲ سال و داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه پرداخت حق بیمه می‌توانند بازنشسته شوند.
• سن بازنشستگی رانندگان: رانندگان خودروهای سنگین بین شهری با ۲۵ سال سابقه بیمه و ۵۵ سال سن می‌توانند درخواست بازنشستگی دهند.
• سن بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور: افرادی که در این مشاغل فعالیت می‌کنند بدون در نظر گرفتن سن با داشتن ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب می‌توانند بازنشسته شوند.

سن بازنشستگی بیمه تامین اجتماعی برای چه گروه‌هایی بدون تغییر ماند؟

قوانین بازنشستگی تامین اجتماعی که جدیدا ابلاغ شده باعث ایجاد تغییراتی در زمان بازنشستگی تامین اجتماعی و مدت سابقه بازنشستگی تامین اجتماعی شده است؛ اما برخی گروه‌ها از این قوانین مستثنا هستند. این گروه‌ها عبارتند از:

• مشاغل سخت و زیان‌آور: تغییری در سن بازنشستگی تامین اجتماعی این مشاغل ایجاد نشده است.
• بازنشستگی بانوان: شرایط بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن برای مشمولان قانون کار هم چنان به قوت خود باقی است.

تاثیر سابقه کار بر سن بازنشستگی؛ هرچه بیشتر، بازنشستگی زودتر؟

سابقه کار نقش مهمی در تعیین سن بازنشستگی دارد. هرچه سابقه پرداخت حق بیمه بیشتر باشد، امکان بازنشستگی در سنین پایین‌تر فراهم می‌شود. براساس قوانین تامین اجتماعی، مردان با ۳۰ سال سابقه می‌توانند در ۵۰ سالگی و زنان با ۳۰ سال سابقه در ۴۵ سالگی بازنشسته شوند.

هم‌چنین با ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه، بازنشستگی بدون محدودیت سنی امکان‌پذیر است. این مقررات به افراد اجازه می‌دهد با افزایش سابقه کار، زودتر از موعد مقرر بازنشسته و از مزایای مستمری بهره‌مند شوند.

سابقه مورد‌نیاز و حداقل سن بازنشستگی سختی کار چند سال است؟ 

در صورت داشتن سابقه‌های ذکر شده، بدون در نظر گرفتن شرایط سنی می‌توان بازنشسته شد. تشخیص مشاغل سخت و زیان‌آور بر عهده کمیته‌های استانی مشاغل سخت و زیان‌آور است. افرادی که در این مشاغل مشغول به کار هستند، باید به‌طور منظم تحت معاینات پزشکی قرار گیرند.

بیمه رانندگان تامین اجتماعی چند سال است؟ 

بیمه رانندگان تامین اجتماعی، مانند سایر بیمه‌شدگان تامین اجتماعی، تابع قوانین و مقررات کلی این سازمان است، اما با‌توجه‌به ماهیت شغلی رانندگان، شرایط خاصی برای بازنشستگی آن‌ها در نظر گرفته شده که به شرح زیر است:

محاسبه حق بیمه رانندگان بر‌اساس نوع فعالیت و وسیله نقلیه آن‌ها انجام می‌شود. رانندگان می‌توانند با پرداخت حق بیمه بیشتر، از مزایای بازنشستگی بیشتری بهره‌مند شوند. تا این لحظه در قانون جدید بیمه تامین اجتماعی رانندگان شاهد تغییرات خاصی نبوده است.

جزییات قانون جدید بازنشستگی رانندگان

با‌توجه‌به ماهیت سخت و زیان‌آور شغل رانندگی پایه یک، این افراد می‌توانند از مزایای بازنشستگی پیش از موعد بهره‌مند شوند. در صورتی‌که رانندگان پایه یک، سابقه پرداخت حق بیمه در مشاغل سخت و زیان‌آور را داشته باشند، قانون جدید بازنشستگی رانندگان کامیون به این ترتیب است که با ۲۰ سال سابقه متوالی یا ۲۵ سال سابقه متناوب، بدون شرط سنی می‌توانند بازنشسته شوند.

رانندگان حمل‌و‌نقل عمومی درون و برون شهری نیز از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره‌مند می‌شوند. شرایط بازنشستگی این افراد، تابع قوانین کلی تامین اجتماعی است. در خصوص رانندگان تاکسی‌های اینترنتی نیز براساس قانون جدید بازنشستگی کارگران، رانندگان فعال در سکوهای مجازی حمل‌ونقل بار و مسافر از جمله تاکسی‌های اینترنتی، به‌عنوان شاغلین مستقل تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار خواهند گرفت. این اقدام به رانندگان امکان می‌دهد از مزایای بیمه بازنشستگی، درمان و سایر خدمات بیمه‌ای بهره‌مند شوند.

شرایط خاص بازنشستگی برای زنان و افراد با شرایط ویژه

در سال ۱۴۰۳، سن بازنشستگی برای زنان به ۵۵ سال افزایش یافته است. با‌این‌حال مادرانی که سه فرزند و بیشتر دارند با ۲۰ سال سابقه بیمه و حداقل سن ۴۰ سال می‌توانند بازنشسته شوند. هم‌چنین زنان سرپرست خانوار از تسهیلات ویژه‌ای مانند بیمه رایگان و وام‌های قرض‌الحسنه بهره‌مند می‌شوند. این اقدامات برای حمایت از زنان و بهبود شرایط بازنشستگی آن‌ها در نظر گرفته شده است.

شرایط بازنشستگی تامین اجتماعی با ۲۰ سال سابقه و کمتر

بازنشستگی حق مسلم هر بیمه‌شده‌ای است؛ اما اگر سابقه پرداخت حق بیمه شما کمتر از ۲۰ سال باشد، چه باید کرد؟ نگران نباشید؛ سازمان تامین اجتماعی برای این شرایط نیز راهکارهایی ارائه داده است:

• بازنشستگی زنان با سابقه ۱۰ تا ۱۹ سال: اگر سابقه پرداخت حق بیمه بانوان بین ۱۰ تا ۱۹ سال باشد و حداقل ۵۵ سال سن داشته باشند، امکان ارائه درخواست بازنشستگی را دارند. مستمری این افراد بر‌اساس میزان سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها محاسبه و پرداخت می‌شود.
• بازنشستگی آقایان با سابقه ۱۰ تا ۳۴ سال: اگر سابقه پرداخت حق بیمه آقایان بین ۱۰ تا ۳۴ سال باشد و حداقل ۶۲ سال سن داشته باشند، امکان ارائه درخواست بازنشستگی را دارند. مستمری این افراد نیز بر‌اساس میزان سابقه پرداخت حق بیمه آن‌ها محاسبه و پرداخت می‌شود.
• بازنشستگی با سابقه کمتر از ۱۰ سال: اگر سن بیمه‌شده به سن مقرر قانونی بازنشستگی رسیده باشد، اما سابقه پرداخت حق بیمه او کمتر از ۱۰ سال باشد، با پرداخت مابه‌التفاوت سابقه تا ۱۰ سال می‌تواند درخواست بازنشستگی دهد.

 میزان مستمری بازنشستگی در این شرایط بر‌اساس میزان سابقه پرداخت حق بیمه محاسبه می‌شود.